UCJAN CYLKOWSKI - (ur. 1907 w Zimnych Zdrojach, zm. 12 sierpnia 1944 w Stuthofie) - polski harcmistrz. W 1927 r. zdał maturę. Pracę podjął w szkole w Pucku. W 1930 r. otrzymał posadę w Szkole Podstawowej nr 1 w Gdyni (dziś gimnazjum nr 1 im. Harcerzy drugiej Rzeczpospolitej). Po ukończeniu kursu podharcmistrzowskiego założył przy niej drużynę harcerską, która stała się jedną z lepszych drużyn w Gdyni. Co roku organizował obozy, które bardzo przyciągały młodych chłopców. W 1938 r. Lucjan Cylkowski został harcmistrzem oraz został mianowany Komendantem Hufca Gdynia za swoje zasługi.
Ożenił się z Heleną Madsen – Dunką. Po rozpoczęciu drugiej wojny światowej żona Cylkowskiego uciekła wraz z córkami do Danii, za to harcmistrz Cylkowski pozostał w Polsce, by zająć się przygotowaniem swoich harcerzy do szkoleniem ich w obronie przeciwlotniczej oraz ogólnej pomocy. W 1940 r. został mianowany Komendantem Hufca Szarych Szeregów w Gdyni. Do zadań Lucjana należała organizacja łączności na trasie Gdynia – Bydgoszcz, Gdynia – Warszawa, Gdynia – Sztokholm. Dostarczał bardzo ważne informacje, jak położenie bazy Kriegsmarine oraz o ruchach okrętów niemieckich.
Latem 1942 r. Cylkowski został aresztowany przez Gestapo. Pomimo przesłuchiwań i torturowania nie wydał nikogo ani żadnych informacji. Został skazany na śmierć, lecz na skutek interwencji konsula Danii, a także dzięki temu, iż udał on chęć współpracy z okupantem, wyrok został unieważniony. Niemcy zaufali mu i zaaranżowali jego ucieczkę na wiosnę 1943 r. Po uwolnieniu Lucjan nie podjął jednak żadnej współpracy z wrogiem. Ostrzegł dowódcę Tajnej Organizacji Wojskowej "Gryf Pomorski" przed grożącym jemu i jego ludziom niebezpieczeństwem. Na skutek zdrady łączniczki został ponownie aresztowany i osadzony w obozie koncentracyjnym Stutthof. 12 sierpnia 1944 r. został stracony przez powieszenie. Według naocznych świadków zginął z okrzykiem: „Niech żyje Polska! ”.
/źródło: Encyklopedia Gdyni/
Urodzony w 1907 w Zimnych Zdrojach, zm. 12 sierpnia 1944 w Stuthofie - polski harcmistrz. W 1927 r. zdał maturę. Pracę podjął w szkole w Pucku. W 1930 r. otrzymał posadę w Szkole Podstawowej nr 1 w Gdyni (dziś gimnazjum nr 1 im. Harcerzy drugiej Rzeczpospolitej). Po ukończeniu kursu podharcmistrzowskiego założył przy niej drużynę harcerską, która stała się jedną z lepszych drużyn w Gdyni. Co roku organizował obozy, które bardzo przyciągały młodych chłopców. W 1938 r. Lucjan Cylkowski został harcmistrzem oraz został mianowany Komendantem Hufca Gdynia za swoje zasługi.
Ożenił się z Heleną Madsen – Dunką. Po rozpoczęciu drugiej wojny światowej żona Cylkowskiego uciekła wraz z córkami do Danii, za to harcmistrz Cylkowski pozostał w Polsce, by zająć się przygotowaniem swoich harcerzy do szkoleniem ich w obronie przeciwlotniczej oraz ogólnej pomocy. W 1940 r. został mianowany Komendantem Hufca Szarych Szeregów w Gdyni. Do zadań Lucjana należała organizacja łączności na trasie Gdynia – Bydgoszcz, Gdynia – Warszawa, Gdynia – Sztokholm. Dostarczał bardzo ważne informacje, jak położenie bazy Kriegsmarine oraz o ruchach okrętów niemieckich.
Latem 1942 r. Cylkowski został aresztowany przez Gestapo. Pomimo przesłuchiwań i torturowania nie wydał nikogo ani żadnych informacji. Został skazany na śmierć, lecz na skutek interwencji konsula Danii, a także dzięki temu, iż udał on chęć współpracy z okupantem, wyrok został unieważniony. Niemcy zaufali mu i zaaranżowali jego ucieczkę na wiosnę 1943 r. Po uwolnieniu Lucjan nie podjął jednak żadnej współpracy z wrogiem. Ostrzegł dowódcę Tajnej Organizacji Wojskowej "Gryf Pomorski" przed grożącym jemu i jego ludziom niebezpieczeństwem. Na skutek zdrady łączniczki został ponownie aresztowany i osadzony w obozie koncentracyjnym Stutthof. 12 sierpnia 1944 r. został stracony przez powieszenie. Według naocznych świadków zginął z okrzykiem: „Niech żyje Polska! ”.
/źródło: Encyklopedia Gdyni/
